SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ A UMOWY Z ZARZĄDEM
02/2021

W pierwszym rzędzie wymaga wskazania, iż spółka z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi z jednej strony osobę prawną, czyli samodzielny podmiot praw i obowiązków, z drugiej zaś jest formą prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby, które na taką formę się zdecydowały. Są nimi wspólnicy spółki – „właściciele”. Z kolei do prowadzenia interesów tych właścicieli kodeks spółek handlowych przewiduje instytucję zarządu. Z punktu widzenia spółki oraz jej właścicieli (czyli wspólników) przepisy regulujące relacje (przede wszystkim w kontekście umów i sporów) między spółką z o.o. a jej zarządem mają zatem znaczenie absolutnie podstawowe. Ogólną zasadą jest, zgodnie z art. 207 kodeksu spółek handlowych, iż wobec spółki członkowie zarządu podlegają ograniczeniom ustanowionym w k.s.h., w umowie spółki oraz, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, w uchwałach wspólników.

Bardzo istotna jest w przedmiotowym temacie kwestia właściwej reprezentacji spółki. Reguluje to art. 210 § 1 kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym właściwym reprezentantem spółki, w przypadku zawierania umowy między spółką a członkiem zarządu lub w razie wystąpienia sporu między tymi podmiotami, jest rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Innej możliwości nie ma, w szczególności zatem reprezentantem spółki w takiej sytuacji nie może być inny członek zarządu (jeżeli zarząd jest wieloosobowy). Zawarcie umowy z członkiem zarządu wbrew regulacji art. 210 § 1 kodeksu spółek handlowych powoduje bezwzględna nieważność tego rodzaju umowy.

Pamiętać należy także, iż uchwała zgromadzenia wspólników powołująca pełnomocnika do reprezentowania spółki w umowie z członkiem zarządu winna zostać podjęta przed zawarciem przedmiotowej umowy. Uchwała podjęta następczo nie prowadzi do konwalidacji wadliwej w takiej sytuacji czynności prawnej i umowa zawarta bez uprzedniej uchwały zgromadzenia wspólników ustanawiającej pełnomocnika, o ile nie została zawarta w imieniu spółki przez radę nadzorczą, pozostaje nieważna.

Wyjątkiem dotyczącym powyższej regulacji jest przypadek, w którym jedyny wspólnik spółki jest jedynym członkiem zarządu tej spółki. Wówczas czynność prawna między tym wspólnikiem a spółką wymaga formy aktu notarialnego, zaś notariusz o każdej takiej czynności zawiadamia sąd rejestrowy przesyłając mu wypis stosownego aktu notarialnego.

Kolejną kwestią jest rodzaj umów wchodzących w zakres dyspozycji art. 210 k.s.h. W myśl szeroko krytykowanego orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 1999 roku (II CKN 24/98, Lexis.pl nr 334777) art. 210 k.s.h. (orzeczenie odnosiło się do refleksu tego przepisu w postaci art. 203 dawnego kodeksu handlowego) dotyczy wyłącznie umów związanych z pełnieniem funkcji przez członków zarządu, a nie umów obejmujących materię niezwiązaną z taką funkcją. Należy w tym względzie przychylić się jednakże do przeważającego stanowiska doktryny prawa, które jest odmienne od tego, które wskazał w powyższym orzeczeniu Sąd Najwyższy. Art. 210 k.s.h. dotyczy wszelkich umów zawieranych przez spółkę z członkami jej zarządu.

Niezwykle ważną regulację zawiera także art. 15 k.s.h. Dotyczy on umów, zawieranych przez spółkę między innymi z członkami zarządu właśnie, których przykładowy katalog wskazany został w § 1 przedmiotowego przepisu. Są to umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub inne podobne umowy. Aby tego rodzaju umowa została przez spółkę ważnie zawarta z członkiem zarządu, wymagana jest zgoda zgromadzenia wspólników spółki. W tym przypadku zgoda zgromadzenia wspólników nie musi być uprzednia. W myśl bowiem art. 17 § 2 k.s.h. tego rodzaju zgoda może być wyrażona przed złożeniem oświadczenia przez spółkę albo po jego złożeniu, nie później jednak niż w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę. Potwierdzenie wyrażone po złożeniu oświadczenia ma moc wsteczną od chwili dokonania czynności prawnej.

Ostatnim z omawianych w niniejszej publikacji przepisów jest art. 211 k.s.h. Dotyczy on zakazu konkurencji, jaki ustawa nakłada na członka zarządu wobec spółki. Aby członek zarządu mógł prowadzić działalność konkurencyjną (precyzyjnie określoną w dyspozycji art. 211 § 1 k.s.h.) wymagana jest zgoda spółki, co do zasady udzielana przez organ uprawniony do powołania zarządu. Inne regulacje może w tym względzie przewidywać umowa spółki. Naruszenie przez członka zarządu przedmiotowego przepisu może spowodować odpowiedzialność nie tylko korporacyjną (poprzez odwołanie z funkcji), ale również odszkodowawczą – na podstawie art. 293 k.s.h.

Marek Miecznikowski
RADCA PRAWNY
POWRTÓT
Marek Miecznikowski
KANCELARIA RADCY PRAWNEGO
ul. Świętojańska 110 lok. 14 (VI piętro),
 81-388 Gdynia
tel. +48 697 931 665
email: miecznikowski@kancelaria-mm.pl
© Kancelaria Radcy prawnego Marek Miecznikowski, wszystkie prawa zastrzeżone | Projekt: RECLAF
Polityka prywatności
crossmenu